
1866’dan Bugüne Dünyanın En Büyük Maden Kazaları
Maden kazaları, sanayinin başlangıcından itibaren iş güvenliği ve çalışan hakları açısından büyük bir tehdit oluşturmuştur. Çoğu zaman hem insan hayatını hem de çevreyi ciddi şekilde etkileyen bu felaketler, geçmişten günümüze kadar pek çok aileyi ve toplumu derinden sarsmıştır.
Dünyanın çeşitli yerlerinde, özellikle Çin, Fransa ve Japonya’da meydana gelen büyük maden kazalarında binlerce kişi hayatını kaybetti. Tarihteki en ölümcül 12 maden kazasında toplamda 6 bin 811 çalışan yaşamını yitirdi. Şu ana kadar kaydedilen en fazla ölümlü maden kazası 1942’de Çin’de yaşandı, burada bin 549 çalışan hayatını kaybetti.
Bu tür kazaların çoğu, gaz sıkışması, metan gazı patlaması, karbonmonoksit zehirlenmesi veya kömür tozu patlaması gibi sebeplerle meydana gelmiştir.
1. Benxihu (Çin, 1942) Çin’in Liaoning eyaletine bağlı Benxihu’deki Honkeiko kömür madeninde, 26 Nisan 1942’de meydana gelen patlama, tarih boyunca kaydedilen en fazla ölümlü kömür madeni kazası olarak kayıtlara geçti. Metan gazı ve kömür tozunun karışımı sonucu yaşanan patlamada bin 549 çalışan hayatını kaybetti. Patlama sonrası madenin girişi kapanmış ve madenin işletilmesi 2. Dünya Savaşı’na kadar devam etmiştir. Sovyetler Birliği’nin 1992’de yaptığı soruşturmada, kazanın karbonmonoksit zehirlenmesinden kaynaklandığı ortaya çıkmıştır.
2. Courrieres (Fransa, 1906) Fransa’nın Nord bölgesinde, 10 Mart 1906’da meydana gelen bir diğer büyük maden faciası, kuyulardan birinde çıkan yangının patlamaya yol açması sonucu 1.099 kişinin ölümüne neden oldu. Bu olay, tarihin en ölümcül ikinci kömür madeni kazası olarak kaydedildi.
3. Mitsubishi Hojyo (Japonya, 1914) 15 Aralık 1914’te Japonya’nın Kyuşu adasında bulunan Mitsubishi Hojyo kömür madeninde, bir patlama sonucu 687 madenci hayatını kaybetti. Bu olay Japonya’nın en ölümcül madencilik kazasıydı.
4. Laobaidong (Çin, 1960) Çin’in Şanzi eyaletinde, 9 Mayıs 1960’ta, metan gazı patlaması nedeniyle Laobaidong kömür madeninde 684 kişi yaşamını yitirdi. Bu, Çin’in en ölümcül ikinci maden kazasıydı ve olayla ilgili bilgi, Çin hükümeti tarafından uzun yıllar boyunca gizlendi.
5. Mitsui Miike (Japonya, 1963) 9 Kasım 1963’te Japonya’da meydana gelen Mitsui Miike maden kazasında, kömür tozu patlaması nedeniyle 458 madenci hayatını kaybetti. Ayrıca 833 kişi yaralandı. Çoğu ölüm, karbonmonoksit zehirlenmesinden kaynaklanmıştı.
6. Senghenydd (Birleşik Krallık, 1913) Galler’de 14 Ekim 1913’te yaşanan Senghenydd Kömür Ocağı faciası, Birleşik Krallık tarihindeki en ölümcül maden kazasıydı. Kömür tozu patlaması sonucu 439 çalışan hayatını kaybetti.
7. Wankie (Zimbabve, 1972) Zimbabve’nin Wankie kömür madeninde 6 Haziran 1972’de, bilinmeyen bir nedenden patlama meydana geldi. Patlamalar sonucu 426 madenci hayatını kaybetti ve sadece 8 madenci kurtulabildi.
8. Dhori (Hindistan, 1965) Hindistan’ın Jharkhand eyaletindeki Dhori madeninde, 28 Mayıs 1965’te metan gazı patlaması ve çıkan yangında 375 madenci hayatını kaybetti.
9. (Hindistan, 1975) Yine Hindistan’ın Dhanbad yakınlarındaki Chasnala madeninde, 27 Aralık 1975’te meydana gelen grizu patlaması sonucunda 372 madenci yaşamını yitirdi. Bu patlama, metan gazının alev alması sonucu meydana geldi.
10. Oaks (İngiltere, 1866) İngiltere’nin Güney Yorkshire bölgesindeki Oaks kömür madeninde, 12 Aralık 1866’da karzama kıvılcımlarının patlamaya yol açması sonucu 361 madenci yaşamını yitirdi.
11. Monongah (ABD, 1907) 6 Aralık 1907’de ABD’nin Monongah kömür madeninde, grizu ve kömür tozu patlaması sonucu 361 çalışan hayatını kaybetti. Bu kazada patlamanın elektriksel bir arızadan veya lambalardan kaynaklandığı tahmin edilmektedir.
Maden kazaları, sanayi devriminden bu yana insanlık için büyük bir acı ve kayıp kaynağı olmuştur. Her bir facia, çalışan güvenliği ve çalışma koşullarının iyileştirilmesi gerektiğini bir kez daha gözler önüne sermektedir. Bu trajik olaylar, sadece o dönemdeki çalışanların değil, aynı zamanda ailelerinin ve toplumların da hayatlarını kalıcı şekilde etkilemiştir.
Bugün ise teknoloji, maden güvenliği alanında önemli bir dönüşüm yaratmaktadır. Gelişmiş hava kalitesi izleme sistemleri, gaz algılama cihazları ve patlama uyarı sistemleri, kazaların önlenmesinde kritik bir rol oynamaktadır.