Altın Üretimindeki Gerileme Ülke Ekonomisini Olumsuz Etkiliyor
Türkiye, zengin altın rezervlerine rağmen üretimde yaşanan gerileme nedeniyle hem bölgesel kalkınma fırsatlarını hem de cari açık dengesini olumsuz etkiliyor. 2020 yılında 42 ton ile Cumhuriyet tarihinin rekorunu kıran altın üretimi, sonraki yıllarda düşüş trendine girdi. 2023 yılında üretim 36,5 ton olarak gerçekleşirken, bu seviyenin daha da altına inebileceği öngörülüyor.
Altın, Türkiye’nin net ithalatında büyük bir paya sahip. 2023 yılı itibarıyla toplam 40 milyar dolarlık cari açığın 25 milyar dolarlık kısmı altın ithalatından kaynaklandı. Türkiye’deki altın üretimi, talebin yalnızca beşte birini karşılayabiliyor. 2023 yılında 202 tonluk altın talebine karşılık yalnızca 36,5 ton üretilmesi, 165,5 tonluk ciddi bir dış ticaret açığına yol açtı. Bu açıkla Türkiye, Hindistan ve Çin’in ardından dünyada en fazla altın üretim açığı veren üçüncü ülke konumuna geldi.
23 Yılda 200 Milyar Dolarlık Altın İthalatı
2001 yılında altın üretimine başlayan Türkiye, o tarihten bu yana toplam 197 milyar dolarlık altın ithalatı gerçekleştirdi. Aynı dönemde 92 milyar dolarlık altın ihracatı yapılsa da, 125 milyar dolarlık dış ticaret açığı oluştu. Merkez Bankası verilerine göre, 2023 yılında parasal olmayan altın ithalatı yüzde 46,9 artarak 30 milyar dolar ile rekor seviyeye ulaştı. Altın ithalatına getirilen vergi ve kota düzenlemelerine rağmen, net altın ithalatı eylül sonu itibarıyla 8,6 milyar dolar seviyesindeydi.
Yüksek Potansiyel Toprak Altında Bekliyor
Türkiye’nin altın rezerv potansiyeli ise umut verici. Araştırmalara göre, Türkiye’de 6 bin 500 metrik ton altın rezervi bulunuyor. Bunun bin 500 tonluk kısmı tespit edilmiş durumda, ancak yer altında hâlâ çıkarılmayı bekleyen yaklaşık 5 bin tonluk altın rezervi var. Bu rezervin güncel piyasa değeri 420 milyar doların üzerinde.
Yerli Altın Üretimin Artırılması Şart
Sektör temsilcileri, Türkiye’nin yerli altın üretim kapasitesini artırarak yıllık 100 ton üretime ulaşabilecek potansiyele sahip olduğunu belirtiyor. Bu hedefin gerçekleşmesi, yalnızca cari açığın azalmasına değil, aynı zamanda Türkiye’nin ekonomik bağımsızlığının güçlenmesine de katkı sağlayabilir. Uzmanlar, üretimi artıracak yatırımların ve düzenlemelerin hızla hayata geçirilmesi gerektiği konusunda hemfikir.
